“Aşkım bana güç verecek, bu da başarmamı sağlayacak”
Romeo & Juliet
Oyuncular İçin TV ve Monitör Karşılaştırması
Yıllardır süren monitör mü televizyon mu tercihi, konsol oyuncularının arasında ciddi bir tartışma konusudur. Aslında bu sorunun yanıtını profesyonel oyuncular monitör, konsol sevenler ise televizyon olarak veriyordu. Zamanla konsol oyunlarının grafik kalitesi 4k çözünürlükten saniyede 120 kareye kadar yükselince işler değişti. Bu sefer tartışma daha da büyüdü. Tartışmaya son vermek için profesyonel desteğe ihtiyaç duyabilirsiniz.
İşin özü, oyun kalitesi yükselince bunu yanıtlayabilen kalitede televizyona veya monitöre ihtiyacınız var demektir. 60 Hz 4k televizyonlar, yeni nesil konsol oyunlarında yeterince tatmin veremiyor. Yine de monitör ve televizyon üreticilerinin günümüzdeki yenilikçi çalışmaları, konsol tutkunlarının ihtiyacına fazlasıyla çözüm sunuyor. Her iki ürünün üreticileri, HDMI 2.1 standardını destekleyen televizyon ve monitörler üretmek adına sürekli daha çok mesai harcamaya başladı ve bu da, tartışmanın sürmesine sebep oluyor.
Bu yazıda, konsol oyunu kullanıcılarını odağa alarak tartışmalı konulara tek tek yanıtlar vereceğiz. İlk başta, sektörde kullanılan kavramların anlamlarını netleştirerek işe başlayalım. Tartışmayı sonuçlandırmak için orak kavramlarda anlaşmalıyız. Öte yandan, bu tartışmaya hiç girmeseniz bile bu kavramları bilmeniz gerekli.
Çözünürlük: Kullanılan ekranın bütününde görüntülenen piksel adedidir. PC ve konsol oyuncuları açısından:
1080p = Full HD… oyuncuların geneli bu çözünürlüğü tercih etmektedir.
1440p = Quad HD… oyun deneyiminin hissiyatını yükselten bir tercihtir.
2160p = 4K/Ultra HD… şimdilik en üst çözünürlük standardıdır. Piyasadaki kimi bilgisayar ekranlarında ve televizyonlarda da kullanılmaktadır.
Yenileme hızı: Saniye başına görüntü yenileme hızına işaret eder. Örneğin 60 Hz, monitörler için giriş seviyesi olarak kabul edilse de, dünyadaki tüm televizyonların genelinde kullanılmaktadır. Oyun piyasası ise, çıkardığı yeni oyunlarında daha yüksek bir yenileme hızı ve kusursuz görüntü kalitesi talep ediyor. Dolayısıyla oyun tutkunları, kusursuz bir oyun deneyimine sahip olabilmek için yüksek Hz’li monitörlere ilgi gösteriyor. Ayrıca daha yüksek yenileme hızı, çok daha sorunsuz bir oyun deneyimi yaşatmakla birlikte, ekran yırtılması veya hayalet görüntü gibi sıkıntılardan da kurtarır. Televizyon izleyicilerininse böyle bir talebi yoktu ama yine de üreticiler, çok daha kaliteli ve yenileme hızı yükseltilmiş ekranları kullanıcılarına sunuyor.
Tepki süresi: Piksellerin, bir renkten diğerine geçiş süresini belirtir. Bu geçiş süresinin olabildiğince kısalması, çok daha iyileştirilmiş bir oyun deneyimi sunmaktadır.
Giriş gecikmesi: Tüm bu yukarıda saydığımız özelliklere bağlı olarak, eylemlerinizin ekranda kaydedilmesinin süresine işaret eden ölçümdür. Tahmin edeceğiniz gibi bu ölçüm değeri ne kadar düşükse, oyun deneyimi için o kadar iyi demektir.
HDR: Türkçe karşılığı “yüksek dinamik aralık” olarak ifade edilmektedir. Son zamanlarda üretilen 4K ekranlar, önceki nesillere göre daha zengin renk üretimi ve daha çeşitli karanlık ve parlaklık seviyeleri için HDR10 standardına sahiptirler.
Oyun açısından televizyonun ve monitörün farkları nelerdir?
Teknolojik farkları ve üreticilerinin son zamanlarda yüklediği yeni fonksiyonların dışında, temelde televizyon ve monitör arasında işlev bakımından bir fark yoktur. Öyleyse, gerçekçi bir oyun hissiyatı yaşatabilmesi açısından televizyon ve monitörlerin teknik farklılıklarını değerlendirelim. Ayrıca ne kadar farklılıklar olduğunu belirginleştirmek için, ikisi için de seçenekler sunacağız.
Oyun monitörleri
Günümüzde oyun monitörleri, televizyonlara kıyasla yenileme hızı ve piksel yoğunluğu açısından çok daha üstün özelliklerle satışa sunuluyor. Ayrıca daha düşük değerlerde giriş gecikmesi ve fonksiyonel stand kullanımı avantajlarına da sahiptirler.
Geleneksel gelişimi açısından monitörler pek de iyi değildi ama son senelerde panel teknolojisinde yaşanan gelişmeler, durumu değiştirdi. Oyun yazılımcıları oyunlarının görüntü kalitelerini mükemmelleştirdikçe, monitörlerin de kalitelerinin arttığı haberlerini alıyoruz. Bu haberler, daha optimum oyun deneyimi yaşamak isteyen konsol oyunu sevenleri heyecanlandırıyor.
Televizyonlar
Televizyonlar, ekran büyüklüğü olarak monitörlere karşı üstündür. Diğer yandan daha iyi renk üretimi ve izleme deneyimi sunmaları açısından kabul görmektedirler. Ayrıca, klasik ev tipi izlemeye elverişli geniş açılarda görüntü sunma becerileri ile baskın çıkmaktadırlar.
OLED teknolojisi
Bazı oyunlara özel üretilen OLED televizyonlar, beraberinde son derece düşük giriş gecikmesi ve düşük piksel yanıt sürelerini getiriyor. Ayrıca daha ucuz televizyon modellerinde görülebilecek hareket bulanıklığının ve gölgelenme miktarını azaltıyor. Son yıllarda 120 Hz’e kadar yükselen görüntü yenileme hızıyla, oyuncular için oldukça gerçekçi bir oyun deneyimi sunuyorlar.
Görüntü kalitesi ve HDR
Televizyonlar, geleneksel olarak 1080p veya 4K görüntü kalitesi sunuyorlar. Son yıllarda bu kaliteyi 8K olarak yukarılara çıkarabildiler. Monitörler ise buna karşın 1080p’den başka 1440p ve 4 K sunmaktadırlar.
Genel bir bakış açısıyla; televizyonların ham izleme ve görüntü kalitesine odaklandığını, oyun monitörlerininse teknik özellikleriyle durumu dengelemeye çalıştıklarını söyleyebiliriz. Ayrıca son zamanlarda IPS monitörlerin teknolojisi, yanıt verme süresi ve renk doğruluğu konusunda standartları yukarıya çıkarıyor. Hatta HDR’ı da katarsak, tartışma neredeyse eşitlikle sonuçlanıyor. Oyuncu monitörleri piyasasında HDR çok daha yaygın olarak tercih edilir olsa da, bu özelliğe sahip televizyonlara da artık kolaylıkla ulaşılabiliyor. Ayrıca oyunları PC’de oynuyorsanız, zaten çoğu PC oyununun da HDR gibi bir talebi yok ama yeni nesil konsollarda bu talebi görebilirsiniz.
Sonuçta, IPS panellerin HDR desteği ve renk üretimi konularındaki üstünlüğüne ek olarak daha iyi izleme açıları sağlayabilmesi, oyuncuların karar vermek konusunda televizyondan monitöre doğru bir değişim geçirmesinde etkili olabiliyor.
Giriş gecikmesi
Eski tip CRT ekranlardan büyük ekran HD TV'lere geçen oyuncuların geneli, televizyonlarındaki “oyun modu”nu etkinleştirmeden hiçbir oyunu oynamazdı. Olaya büyük ekran televizyonlar açısından bakarsak bu durumun nedeni, daha yüksek çözünürlüklü sinyalleri işlemek için kendi özel grafik işlemcilerini kullanan HD TV’lerin sonuçta daha iyi görüntü ve daha yumuşak hareketler sunmasıdır.
CRT monitörlerde böyle bir sıkıntı yoktu ve giriş gecikmesi sorununu yaşamak istemeyen bazı oyuncuların bir zamanlar tercihiydi. Monitörlerde “oyun modu”nun kullanımının giriş gecikmesinin önüne geçmek için kullanılması gibi bir durum olmadığından, burada monitörlerin üstünlüğü söz konusudur. Hatta 144 Hz ve 240 Hz gibi ekran yenileme hızlarına sahip monitörlerin varlığını da hesaba katınca, giriş gecikmesini azaltmada monitörlerin benzer TV'lere olan üstünlüğünü rahatlıkla söyleyebiliriz.
Piyasada satılan monitörlerin geneli 1 ms ve 5 ms aralığında tepkime süresine sahipler. Televizyonlar için en alt sınır 5 ms’tir. İnternet bağlantılı Android televizyonların 20 ms’e kadar çıkan tepkime süreleriyle, televizyonların monitörlere karşı boyun eğdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz. Televizyonlar bu konudaki açığı göstermemek için reklamlarında sessiz kalsa ya da yerleşik oyun modlarının kullanımına işaret etse de, sonuç belli.
Yenileme hızlarının yükselmesi ve senkronizasyon
Nvidia ve AMD markalarının ayrı ayrı kullandığı G-Sync ve FreeSync teknolojileri, yenileme ve kare hızlarını dinamik olarak eşleştirerek “tearing” de denen ekran yırtılması hatalarını ortadan kaldırmaya odaklanıyor ve böylece, oyuncu tarafından algılanan görüntü akıcılığını da artırıyor. Temelde, bu iki teknoloji aynı işi yapıyor ve bu yüzden üst düzey oyun monitörleri her iki teknolojiyi yaygın olarak destekliyor.
Televizyonlarda ise ekran yırtılması sorununu önlemek o kadar da kolay değildir. Çok az üst düzey televizyon markası G-Sync ve FreeSync’i desteklemektedir. Bu açıdan, ekran kırılmasını önlemek için bir monitöre daha az para harcarsınız.
Monitör ve televizyonların her ikisi de yüksek yenileme hızına sahiptir fakat bu özelliklerini farklı biçimde ele alırlar. 120 Hz’lik bir monitörde oyun oynarken, PC’niz tarafından işlenen ekstra görüntüleri de görebilirsiniz. 120 Hz’lik bir televizyonda ise muhtemelen “pembe dizi etkisi” yaşayacak ve oyun sırasında bu özelliğin pek bir faydasını görmeyeceksiniz. Çünkü yüksek yenileme hızı kullanan çoğu televizyon, gölgelenmeyi azaltıp hareketin daha yumuşak görünmesini sağlamaya odaklanan "interpolasyon" adı verilen bir teknoloji kullanmaktadır. Böylece TV şovu ve filmlerde mükemmel kalitede bir görüntü kalitesi sunulduğu düşünülürken, bu kalite oyun deneyimi için uygun olmayabilir.
Diğer yandan, yüksek yenileme hızlarını gerçekten destekleyen ve oyun deneyimi için tasarlanmış televizyonlar da mevcuttur. Ücret farkını göz önüne almak kaydıyla…
Fiyatlandırma
Üst düzey performans isteyen oyun meraklıları için gerek monitör gerek televizyon olsun, üst düzey çözümler sunmaktadır. Genel bir bakışla; düşük ve orta seviye monitörlerin görüntü performansına denk televizyonlardan daha düşük giriş hızı ve daha az gecikme ile çalıştığı söylenebilir. Oyun odaklı bir tercih için, monitörler kesinlikle bu meydan okumanın galibi olacaktır.
Konfor
Oyun deneyimi sırasındaki oyuncu konforundan söz etmek için konuyu iki açıdan değerlendireceğiz: görüş uzaklığı ve görüş açıları.
Görüş Uzaklığı: Televizyonların sahip olduğu boyut avantajı, koltuktan ve yatağınızdan oyun oynama konforunuza hizmet eder. Monitörlerin ekranı ise, görece daha küçüktür ve yakınında durmanız gerekir. Eğer yüksek kaliteli bir oyuncu koltuğuna harcayacak on binlerce liranız varsa durum değişir. Sonuç olarak masa başında otururken koltukta veya yatakta oturmanın konforuna ulaşamayacaksınız. PC oyunlarını oynamanın önündeki en büyük sorun, bilgisayar başında oturmak da değil ayrıca.
Görüş Açıları: TV’ler, mükemmel görüş açıları sunma mottosuyla üretildiği için, odanın farklı konumlarından bakıldığında eşit renk kalitesini tüm kullanıcılarına sunabiliyor.
Monitör kısmında ise IPS monitörler, TN monitörler karşısında çok daha iyi görüş açıları sunsa da daha pahalıdırlar ve oyun meraklıları için bu kadarına değmezler. Televizyonlar, monitörler karşısında daha büyük boyutlu ve geniş görüş açısına sahiptir. Bu bakımdan televizyonlar daha avantajlıymış gibi görünse de oyun oynarken çoğu kullanıcı gibi monitörün önüne oturacağınızı hesaba katarsanız, harika bir izleme açısı senaryosunun gerekliliğini tekrar düşünün.
Televizyon ve monitör karşılaştırmasında hangisi üstün gelir?
Son olarak yukarıdaki tanımlamalarımız ve değerlendirmelerimiz ışığında kısaca bir özet yapalım.
Görüntü kalitesi ve HDR
Fiyat / performans bakımından televizyonlar daha üstün çıkar ve ayrıca monitörlerden daha iyi HDR desteğine sahip olan çeşitleri de vardır. Böyle olunca, bu kıyası televizyonlar kazandı. Daha fazla para harcayarak monitörlerinizden de daha fazla görüntü kalitesi elde edebilirsiniz.
Giriş gecikmesi
Bu kıyası ise kesinlikle monitörler kazanır. Hatta hızlı yanıt sürelerine ve yüksek Hz değerlerine sahip üst düzey oyun televizyonlarından daha da ekonomiktirler.
IPS panel ile birlikte oyun monitörleri artık inanılmaz derecede düşük giriş gecikmesine sahipler.
Yenileme hızlarının yükselmesi ve senkronizasyon
Tercihiniz yüksek yenileme hızı, hiç olmazsa 60'ın üzerinde HZ büyüklüğü ise, elbette bir oyun monitörü tercih etmelisiniz. Yüksek Hz değerlerine sahip çoğu televizyon, yalnızca interpolasyon için bu yenileme hızını kullanır. Hatta bazı televizyonlar, monitörlerden daha kötü giriş gecikmesine sahiptir.
Değişken yenileme hızı teknolojileri hem TV'ler hem de monitörler tarafından destekleniyor olsa da, monitörlerin fiyat avantajı oyun tutkunlarının tercihini belirliyor.
Fiyatlandırma
Fiyat performans açısından sağlam bir oyun deneyimi arzulayanlar için, bu isteklerini bir oyun monitörüyle elde etmek, televizyona göre çok daha kolay olacaktır.
Oyun için monitörlere ve televizyonlara baktığımızda, monitörlerin kazandığı açıktır. Buna karşın, oyun harici medya kullanımı için televizyonu göz önüne alabilirsiniz. Sonuç olarak, IPS panelleri, HDR ve geniş görüntüleme açıları içeren yeni nesil oyun monitörleri bu kategoriyi önde geçecektir.
Konfor
Televizyonlar, daha uzak izleme mesafesi ve daha geniş izleme açıları sayesinde kesin bir şekilde bu kategorinin kazananıdırlar. Koltukta ya da yatarak daha iyi bir oyun deneyimine sahip olunduğuna inanan oyuncuların televizyon tercihinin altında baskın olarak bu sebepler yatıyor.
Sonunda, oyun oynarken koltukta kambur durmak konforludur. Ayrıca IPS panellere sahip yüksek standartlı oyun monitörleriyle de mükemmel görüş açıları elde edebilirsiniz.
Sonuç
Sadece oyun performansı ve giriş gecikmesi için kullanılacaksa eğer, monitörler bu kıyasta ağır basmaktadır. Buna karşın, bunun yerine televizyon kullanmak isteyebileceğiniz senaryolar olacaktır. Örneğin, sıradan tek oyunculu oyunlar oynuyorsanız, bir televizyon ve bir koltuk, bir masa ve monitör kurulumundan çok daha konforlu olacaktır.
Ayrıca, bir Xbox Series X veya PS5 kullanıyorsanız, konsol oyunları için kesinlikle kaliteli ve yüksek standartlı monitörler olmasına rağmen, HDR özellikli bir televizyon daha tercih edilir bir konumdadır.
Satın almadan önce bunu mutlaka oku!
Nihayetinde konsol veya PC oyunları tercihi, monitör ve televizyon tercihinizde belirleyici olacaktır. Bu da, oyun deneyiminizden tam olarak ne elde etmek istediğinizle ilgilidir. Eğer iddialı bir oyuncu iseniz ve rekabetçi oyun geçmişinize güvenerek tercih yapacaksanız, oyun monitörlerini alın. Buna karşın eğlence ve zaman geçirme amaçlı bir oyun deneyimine sahipseniz TV’ler, sizin için daha kullanışlı olacaktır.
Oyun deneyimi için monitörler, televizyonlardan daha mı iyi sonuç veriyor?
Monitörler, oyun oynamak için televizyonlara kıyasla çok daha iyi bir seçenektir. Televizyon başında oyun oynamak makul görünse de, bir monitör genel olarak daha iyi bir performans sağlar.
Aslında üstteki son cümleyi söylemek monitörün veya televizyonun özelliklerine bağlı olsa da, genel olarak monitörler daha iyi bir seçenektir. Çünkü, bir televizyona kıyasla daha hızlı yanıt sürelerine sahiptirler. Tepki süreleri maç veya film izlemek için o kadar önemli olmasa da, oyun deneyiminde önemlidir.
Ayrıca, monitörlerde daha az giriş gecikmesi vardır, bu da grafiklerin daha hızlı görüntüleneceğine işaret eder. Bu gecikme süresi çoğu kullanıcı için fark edilmeyecek kadar kısa olsa da, yine de belli oluyor.
Standart bir monitörün yenileme hızı genellikle bir televizyona kıyasla çok daha iyidir, çünkü bir monitörün mühendisleri onu bunun için tasarlamıştır. Bu sayede monitör kullanırken, oyun deneyiminizin daha sorunsuz olacağı bellidir.
Son olarak, eğer bir oyun monitörü kullanıyorsanız, doğru karar vermişsiniz demektir. Çünkü oyun monitörleri, farklı oyun performanslarına özel tasarlanmışlardır. Oysa bir televizyonun birden çok kullanım amacı vardır.
Oyun oynamak için televizyonu kullanabilir miyim?
Oyuncular televizyon yerine her zaman bir oyun monitörünü tercih etse de, bu durum oyun deneyimi için televizyonu kullanmayacağınız anlamına gelmiyor. Hatta, bir PC oyunu oynamak için kesinlikle bir televizyon kullanabilirsiniz.
Ancak, yukarıda belirtildiği gibi giriş gecikmesi, yenileme hızları ve yanıt sürelerini dikkate almanız şarttır. İşin aslı televizyonlar, monitör kullanmaya kıyasla daha yavaş kalan özellikler taşıyorlar.
Bununla birlikte, yeni ve gelişmiş görüntü teknolojilerine sahip bir televizyon modeli kullanıyorsanız, bu farkı daha zor fark edeceksiniz. Eğer ucuz bir seçenek arıyorsanız, her fiyatına ulaşabileceğiniz için bir televizyon en doğrusu olacaktır.
Bununla birlikte zaten bir televizyona sahipseniz, ekstra monitör almak yerine televizyonunuzu monitör olarak da kullanabilirsiniz.
Xbox için televizyon mu monitör mü daha performanslı olacaktır?
Buna sadece oyuncunun kendisi karar verebilir. Yine de oyun dünyasının genelinde, Xbox’ın sadece oyun amaçlı kullanılması durumunda monitörün daha iyi yanıt vereceğine dair bir inanç yaygın olarak dillendirilir.
Monitörlerin tepki süresi, yenileme hızı vs. özellikleri televizyonlardan çok daha iyidir. Bunları göz önünde bulundurursanız monitör, elbette daha iyi bir seçenektir. Öte yandan çoğu Xbox kullanıcısı da, Xbox'larıyla televizyon veya film izliyorlar.
Sonuç olarak, fonksiyonel açıdan büyük ekran bir televizyon da Xboxınız’ın değerini düşürmeyecektir. Dolayısıyla monitör veya televizyon tercihinden önce, Xbox’ınızı ne için kullanacağınızı netleştirmelisiniz.
PS5 için Televizyon mu Monitör mü?
PS5’iniz ile televizyon veya monitör kullanmak arasında seçim yaparken, verilecek yanıt Xbox’ınkine çok benziyor. Dolayısıyla oyun deneyimleri için, monitör her zaman ilk tercihiniz olabilir.
Bunun nedeni yanıt süresinin, fps’nin ve yenileme hızlarının daha iyi olmasıdır. Bu da, daha başarılı bir oyun deneyimi sunmaktadır.
Diğer açıdan, PS5 konsolu, genellikle bölünmüş ekran veya çoklu oyunlar oynamak için kullanılır. Böyle olunca, televizyon biraz daha büyük ve birden fazla oyuncunun kullanması için daha uygun olduğundan tercih edilebilir. Yine televizyon, dizi ve film izlemek için de doğru tercihtir.
Ancak, oyun deneyiminizden en iyi şekilde yararlanmak için en iyi seçeneği arıyorsanız, tv yerine bir monitör kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Oyun için büyük ekran televizyonlar iyi bir tercih sayılır mı?
Sadece oyun oynamak için kullanılacak bir televizyonun boyutunu seçerken, televizyon ne kadar büyükse, oyun oynamanın o kadar zevkli ve kolay olacağını düşünebilirsiniz. Ne var ki durum pek öyle değil.
Normal olarak, televizyon ne kadar büyükse performansı da o kadar düşük olur. Özellikle hızlı olmayan bir oyun oynuyorsanız, bunun farkına zor varabilirsiniz. Buna karşın, örneğin hızlı nişancı oyunları oynuyorsanız, daha büyük boyutlu bir televizyonun daha yavaş olduğunu fark edeceksinizdir muhtemelen.
Çok büyük farklar olmasa bile, daha büyük TV'ler bir monitörden saniyenin 1/10'u kadar daha yavaştır. Bu gecikme, her zaman değil ama bazı durumlarda fark edilebilir olacaktır. Bütün bunlardan dolayı televizyonlar, oyun oynamak için tercih edilebilir olsa da, ilk tercih olmayabilirler.
Monitörler daha mı ucuz?
Bu, tamamen monitör ve televizyonun donanımsal fiyatlarına bağlıdır. Bazen monitörler daha ucuz gibi görünse de, çoğu zaman durum pek öyle değildir.
Televizyonlar, oldukça pahalı olabilirler ve oyunları düşünerek performans odaklı olarak tasarlanmamışlardır. Buna karşın monitörler, sadece oyun performansı düşünülerek üretilmişlerdir. Bir de, 4K monitörlerin ve televizyonların fiyatını karşılaştırırken, PC monitörleri daha fonksiyonel donanımlara sahip oldukları için, televizyonlar genellikle daha ucuz olacaktır.